Business Continuity Planning i Disaster Recovery Plan w ISO 22301

Co się stanie z firmą, jeśli nagle przestanie działać sieć, dojdzie do pożaru albo poważnego ataku hakerskiego? Czy będzie gotowa, by działać dalej, czy zatrzyma się na dobre? Właśnie takie pytania stawiają przed sobą organizacje, które chcą być przygotowane na nieprzewidziane zdarzenia. Odpowiedzią są dobrze zaplanowane działania – Business Continuity Planning (BCP) oraz Disaster Recovery Plan (DRP). Norma ISO 22301 porządkuje te zagadnienia i pokazuje, jak krok po kroku zbudować system, który pozwoli firmie funkcjonować nawet wtedy, gdy wszystko inne przestaje działać.

Co to jest Business Continuity Planning (BCP) i Disaster Recovery Plan (DRP)?

W sytuacjach zakłócających normalne funkcjonowanie organizacji – takich jak awaria systemów informatycznych, brak zasilania czy uszkodzenie infrastruktury – niezbędne jest wcześniejsze opracowanie przemyślanego planu działania. Business Continuity Planning, czyli planowanie ciągłości działania, to uporządkowany proces, którego celem jest utrzymanie działalności na wymaganym, minimalnym poziomie operacyjnym – nawet w warunkach poważnych zakłóceń.

Oprócz BCP opracowuje się również Disaster Recovery Plan – dokument o charakterze technicznym, skoncentrowany na szybkim przywróceniu funkcjonowania systemów IT, dostępie do danych oraz odtworzeniu infrastruktury po wystąpieniu incydentu. DRP zawiera szczegółowe procedury operacyjne, dotyczące komponentów technologicznych i infrastruktury IT określające konkretne działania, osoby odpowiedzialne oraz harmonogramy, które mają zapewnić sprawną reakcję i uporządkowany przebieg działań naprawczych.

Choć różnią się zakresem i poziomem szczegółowości, BCP i DRP muszą być wzajemnie powiązane i zintegrowane w ramach systemu zarządzania ciągłością działania (BCMS). Skuteczny BCP odpowiada za całościowe zarządzanie ryzykiem, natomiast DRP  skupia się na aspektach technicznych odzyskiwania ciągłości działania.

Jakie działania są kluczowe dla zapewnienia ciągłości działania w organizacji zgodnie z ISO 22301?

Planowanie ciągłości działania to proces, który nie kończy się na stworzeniu dokumentu. ISO 22301 wskazuje, że jest to cykl obejmujący:

• analizę ryzyka i wpływu (Business Impact Analysis, BIA);
• projektowanie odpowiednich procedur, ich wdrożenie i testowanie;
• przegląd oraz doskonalenie wprowadzonych rozwiązań.

Ważnym krokiem w całym procesie jest wskazanie najważniejszych obszarów działalności oraz zasobów, bez których organizacja nie może funkcjonować – od ludzi, przez systemy IT, po kluczowych dostawców. Trzeba też ustalić, ile czasu można realnie poświęcić na przywrócenie działania (RTO) i jaką część danych da się ewentualnie utracić bez większych konsekwencji (RPO). Nie mniej istotne jest przygotowanie zespołu. Jasny podział ról, ćwiczenia scenariuszowe i praktyczne szkolenia sprawiają, że w razie zakłóceń każdy wie, co robić.

Norma ISO 22301 jako standard w procesach zarządzania ciągłością działania

Norma ISO 22301 stanowi fundament międzynarodowych standardów w zakresie zarządzania ciągłością działania. Jej podstawę stanowi cykl Plan-Do-Check-Act, który zawiera wytyczne dotyczące:

• analizy kontekstu organizacji i identyfikacji zagrożeń,
• ustalania celów i polityki ciągłości działania,
• wdrażania procedur zapobiegawczych oraz reagowania na incydenty,
• monitorowania i doskonalenia działań w czasie.

Po wdrożeniu ISO 22301 organizacja zyskuje jednolitą strukturę zarządzania kryzysowego, wspierającą również działania kryzysowe, niezależnie od branży i typu zagrożeń, w tym np. awarii IT czy klęsk żywiołowych.

Jak wdrożenie ISO 22301 zwiększa odporność organizacji na kryzysy?

ISO 22301 wprowadza strukturalne podejście do rozpoznawania i minimalizowania ryzyk. Oznacza to m.in.:

• systematyzowanie procedur reagowania i odzyskiwania po zakłóceniach,
• skracanie czasu przestoju,
• eliminowanie chaosu i improwizacji w sytuacjach kryzysowych.

Norma wspiera budowanie kompleksowej kultury odporności w organizacji, dając narzędzie do lepszego przygotowania na różnego rodzaju zagrożenia, nie tylko technologiczne, ale także operacyjne, logistyczne czy kadrowe.

Wpływ normy ISO 22301 na ciągłość działalności biznesowej i strategie zarządzania kryzysowego

Implementacja ISO 22301 umożliwia mapowanie zależności procesów i identyfikację punktów krytycznych. Norma sprzyja budowania odporności na poziomie operacyjnym i strategicznym, zwiększając zaufanie interesariuszy oraz kontrahentów. Jednocześnie wdrożenie wymagań standardu ułatwia komunikację kryzysową – zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną – przy zabezpieczeniu reputacji marki.

Jakie działania związane z wdrożeniem ISO 22301 są niezbędne do zapewnienia skutecznego planu ciągłości działania?

Skuteczne wdrożenie ISO 22301 wymaga przemyślanego podejścia i konkretnych działań, które razem tworzą spójny system reagowania na zagrożenia. Aby plan ciągłości działania spełniał swoją funkcję i był zgodny z wymaganiami normy, należy uwzględnić m.in.:

• analiza kontekstu organizacji i identyfikacja najważniejszych zagrożeń;
• przeprowadzenie analizy wpływu biznesowego oraz oceny ryzyka;
• opracowanie dokumentacji BCP i DRP, zawierającej procedury, instrukcje, listy kontaktów oraz ścieżki eskalacji;
• cykliczne testy, symulacje i przeglądy planów w celu ich doskonalenia.

Analiza ryzyka w kontekście Business Continuity i Disaster Recovery

Analiza ryzyka stanowi podstawę efektywnego planowania ciągłości działania i odzyskiwania po awarii. Pozwala na wskazanie zasobów o najwyższym znaczeniu, ocenę ich podatności oraz przewidzenie potencjalnych scenariuszy kryzysowych. Uzyskane w ten sposób informacje bezpośrednio wpływają na tworzenie procedur awaryjnych oraz strategii przywracania danych. Analiza ryzyka powinna podlegać regularnej aktualizacji, zwłaszcza po wystąpieniu incydentu, przeglądzie systemu lub istotnych zmianach w strukturze i działalności organizacji.

Jak przeprowadzić analizę ryzyka zgodnie z wymaganiami ISO 22301?

Proces rozpoczyna się od identyfikacji wszystkich procesów biznesowych oraz ich wzajemnych powiązań. Następnie należy:

• ocenić zagrożenia naturalne, techniczne, ludzkie i cybernetyczne;
• oszacować wpływ potencjalnych zakłóceń na działalność;
• określić prawdopodobieństwo ich wystąpienia;
• sklasyfikować ryzyka według istotności;
• przygotować działania zapobiegawcze oraz awaryjne.

Rola opracowania analizy ryzyka w przygotowaniu skutecznego systemu ciągłości działania i zarządzania kryzysowego

Skrupulatnie przeprowadzona analiza ryzyka stanowi podstawę opracowania planów, które sprawdzają się w praktyce, a nie jedynie na papierze. Optymalne przypisanie zasobów do najważniejszych procesów oraz zwiększenie efektywności decyzji podejmowanych w warunkach presji i niepewności znacząco ograniczają ryzyko poważnych strat – zarówno finansowych, jak i wizerunkowych.

Business Continuity Planning i Disaster Recovery Plan tworzą integralną część efektywnego zarządzania ciągłością działania. W połączeniu z wdrożeniem normy ISO 22301 budują solidny fundament odporności organizacji na kryzysy. Umożliwiają nie tylko minimalizację skutków zakłóceń,lecz szybkie przywrócenie minimalnie akceptowalnej sprawności operacyjnej, a docelowo – pełnej funkcjonalności), stanowiąc istotną przewagę konkurencyjną.

Aktualności